Veelgestelde vragen

Jongeren van 16-17 jaar mogen geen gevaarlijk werk doen. De kettingzaag zelf kan dusdanig veel risico opleveren dat je bij een verwonding niet meer zelfredzaam bent. Dit werk wordt daarom als hoog-risicovol gekwalificeerd. In bepaalde gevallen mag dit wel, mits er voldoende en deskundig toezicht is.

De Rijksoverheid heeft een lijst opgesteld met gevaarlijke werkzaamheden die onder toezicht mogen worden uigevoerd, Hierin staat de kettingzaag (of vergelijkbaar) niet vermeld. Daarom is uitgangspunt dat je als 16- of 17-jarige niet met de kettingzaag mag werken, ook niet onder begeleiding.

Ouderen

Om de hiervoor omschreven reden adviseren wij om personen boven de 75 jaar geen initiële NKC-training te laten doen. Personen boven de 80 jaar adviseren wij geen herhalingstrainingen te laten doen.

Let op; Deze grenzen zijn een advies, en moeten worden beoordeeld in combinatie met de competenties die de persoon bij het zagen laat zien én de fysieke en geestelijke gesteldheid van de persoon.    

Het NKC is een keurmerk/certificaat dat je kunt behalen door het met goed gevolg afleggen van examens voor kettingzagen. Dit kan tijdens een opleiding of als een opzichzelfstaand examen. Dit certificaat is het bewijs dat de houder kennis en kunde heeft op een uniform vastgesteld niveau.

Dit hoeft niet. De Arbowet eist dat je aantoonbaar gekwalificeerd bent om te werken met een gevaarlijke machine. Dit kan op meer manieren. Steeds meer werkgevers en opdrachtgevers stellen duidelijke eisen waar hun medewerkers en opdrachtnemers aan moeten voldoen. NKC is een nationaal gedragen standaard voor wat iemand kent en kan met een kettingzaag. Met het NKC is er geen discussie meer of iemand competent is en op welk niveau.

De landgoedeigenaar kan eisen stellen aan het vereiste certificeringsniveau van degene(n) die op zijn landgoed werk komen uitvoeren. Het hebben van een certificaat/NKC verandert de verdeling van verantwoordelijkheden/aansprakelijkheid van een landgoedeigenaar niet. Op de vraag naar de aansprakelijkheid van de landgoedeigenaar bij de uitvoering van zaagwerkzaamheden is geen standaard antwoord te geven.

Het voor de werkzaamheden benodigde opleidingsniveau is vastgesteld door werkgevers in de sector bos en natuur, brancheorganisaties en terreineigenaren. Bureau Erkenningen beheert de certificaten en doet regelmatige controles tijdens examens of deze voldoen aan de eisen.

De VBNE is geen opleider, neemt geen examens af en geeft ook geen keurmerken of certificaten uit. In de richtlijn standaardisatie praktijkopleidingen van de VBNE vind je de eisen die de bij de VBNE aangesloten organisaties stellen aan de eindtermen van zaagopleidingen. Werkgevers kunnen de richtlijn gebruiken om afspraken te maken met aanbieders van opleidingen over wat cursisten na afronding van de opleiding moeten kunnen en kennen. Met de richtlijn proberen we ervoor te zorgen dat mensen die (waar dan ook) opgeleid worden beschikken over de juiste en vergelijkbare vaardigheden/kennis en competenties om te mogen en kunnen werken met kettingzagen. Zie hiervoor ook:

Het NKC sluit aan bij de richtlijn van de VBNE, zodat binnen de VBNE er altijd eenduidige zaagcompetenties worden gehanteerd.

Eerder behaalde ‘certificaten’ zijn een bewijs van vakbekwaamheid dat het opleidingsinstituut zelf afgegeven heeft. De titel van het certificaat suggereert dat dit vergelijkbaar is met NKC 5, echter er is geen landelijke standaard voor wat betreft motorkettingzagen 3. Bij certificering voor het NKC ontvangt men een certificaat via bureau erkenningen. Dat certificaat beantwoordt aan een geijkte, gestandaardiseerde, nationaal beschreven norm. Om voor een NKC certificaat in aanmerking te komen is nogmaals een opleiding volgen niet verplicht. Er zal wel een NKC examen moeten worden afgelegd.

Dit is aan de opdrachtgever die eisen stelt aan medewerkers / aannemers die voor hem werken. De opdrachtgever kan eisen dat er een NKC certificaat of vergelijkbaar moet worden overlegd. Dan zal uw medewerker een NKC examen moeten doen om hier voor in aanmerking te komen. Als de opdrachtgever andere certificaten gelijk accepteert of gelijk stelt is het behalen van een NKC certificaat niet nodig.

In het Vakblad Bos Natuur en Landschap van januari 2019 en van oktober 2020 vind je artikelen over de richtlijn van de VBNE en het NKC. In De Bosbouw van november 2020 vind je een artikel over het NKC. Zie voor meer arboproducten en de VBNE richtlijn de website van de VBNE. Je kunt je daar ook inschrijven voor de VBNE nieuwsbrief.

Bureau Erkenningen beheert het certificatie schema. Zij geven de pasjes uit via de opleider / de exameninstelling waar je je opleiding of het examen doet. Zij beheren ook het online register van degenen die gecertificeerd zijn voor het NKC.

Jongeren van 16-17 jaar mogen geen gevaarlijk werk doen. De kettingzaag zelf kan dusdanig veel risico opleveren dat je bij een verwonding niet meer zelfredzaam bent. Dit werk wordt daarom als hoog-risicovol gekwalificeerd. In bepaalde gevallen mag dit wel, mits er voldoende en deskundig toezicht is.

De Rijksoverheid heeft een lijst opgesteld met gevaarlijke werkzaamheden die onder toezicht mogen worden uigevoerd, Hierin staat de kettingzaag (of vergelijkbaar) niet vermeld. Daarom is uitgangspunt dat je als 16- of 17-jarige niet met de kettingzaag mag werken, ook niet onder begeleiding.

Ouderen

Om de hiervoor omschreven reden adviseren wij om personen boven de 75 jaar geen initiële NKC-training te laten doen. Personen boven de 80 jaar adviseren wij geen herhalingstrainingen te laten doen.

Let op; Deze grenzen zijn een advies, en moeten worden beoordeeld in combinatie met de competenties die de persoon bij het zagen laat zien én de fysieke en geestelijke gesteldheid van de persoon.    

Ja, natuurwetgeving is onderwerp van toetsing bij alle NKC-niveaus.

Nee, als jouw werkgever of opdrachtgever dit certificaat erkent hoef je niets te doen. Ja, als je opdrachtgever eist dat je aantoonbaar aan de nieuwe eisen voldoet. Dan moet je examen doen om het NKC certificaat te halen.

Nee, als je ooit een opleiding of cursus hebt gedaan, of je hebt al veel ervaring met kettingzagen, dan kun je je aanmelden bij een van de NKC opleiders / exameninstellingen. In overleg bepaal je het niveau waarop je het examen wilt doen.

Nee je kunt een examen aanvragen op het niveau waar jij op zit.

Ja, een velhevel is bij niveau 3 beschikbaar en mag gebruikt worden. Het gebruik wordt niet getoetst, omdat het gaat om het zagen van bomen die in de velrichting hangen.

Voor het snoeien van knotbomen gelden meerdere vereisten en veiligheidsrisico’s dan alleen het niveau van de zaagwerkzaamheden. Er wordt bijvoorbeeld op hoogte en boven de macht gewerkt. Daarom is een eenduidig antwoord op deze vraag niet te geven. Per situatie zal door de werkgever bekeken moeten worden welke eisen aan medewerkers worden gesteld, ook qua zaagniveau.

Niet altijd. Als tijdens je beoordeling blijkt dat je wel voldoet aan een van de lagere NKC-niveaus kan de beoordelaar een certificaat verstrekken op het wel behaalde niveau.

Cursisten die een NKC examen hebben gedaan, krijgen een certificaat op het niveau waarvan ze hebben bewezen dat ze er over beschikken. Ze ontvangen een pasje met een certificeringsnummer. Ze worden onder dat nummer ingeschreven in een landelijk register dat wordt bijgehouden door Bureau Erkenningen.

De VBNE richtlijn geeft aan wat de eisen zijn waaraan iemand die werkt met een kettingzaag met voldoen. En geeft dus ook aan wat iemand na het volgen van een opleiding moet kunnen en kennen. Een opleider kan daarop de inhoud van zijn opleiding invullen. De richtlijn praktijkopleidingen gaat over opleiden. Opleidingsinstituten geven een certificaat af als iemand de opleiding afrondt. Die term is misleidend: het certificaat is alleen een bewijs van afronding van de opleiding. Bij certificering voor het NKC moeten kandidaten een examen doen. De examens zijn geijkt en dus voor iedereen hetzelfde, ongeacht bij welke opleidingsaanbieder de opleiding gevolgd wordt. Na het behalen van het examen, ben je gecertificeerd en word je opgenomen in een register, waarin iedereen staat die gecertificeerd is. Dit register wordt beheerd door bureau erkenningen en staat dus los van de VBNE of opleidingsaanbieders, het is onafhankelijk..

Certificering is niet verplicht. Maar het is niet duur en is voor iedereen een onbetwistbaar bewijs dat je voldoet aan de gestelde eisen. Opleidingen hoeven niet over gedaan te worden, iemand die aan de eisen voldoet kan zich aanmelden voor certificering. Meer informatie kan gevraagd worden bij de eigen opleidingsaanbieder.

ETWers moeten in het bezit zijn van een motorzaag certificaat om toegelaten te worden tot het examen. Het niveau van het certificaat was tot nu toe niet gedefinieerd. Het bezitten van een ETW certificaat betekent dus niet automatisch dat deze persoon voldoet aan een NKC niveau. Met de nieuwe NKC standaard kan het Nederlands lid van de EAC (VHG) beslissen dat de instap eis voor een ETW examen word gedefinieerd op een bepaald NKC niveau. Dit besluitvormingsproces loopt op dit moment.

De driejaarstermijn in de VBNE-richtlijn vloeit voort uit de invulling van de zorgplicht van de werkgever voor adequaat opgeleid personeel en veilige werkomstandigheden.

De risicovolle aard van de zaagwerkzaamheden in de sector en de (soms) beperkte frequentie waarmee gezaagd wordt en daarmee de ervaringsuren kunnen worden opgebouwd maakt dat regelmatige (elke drie jaar) bijscholing en toetsing van kennis en vaardigheden nodig is. Ook de ontwikkeling in wet- en regelgeving, gereedschappen en materiaal maken voor de sector bos en natuur noodzakelijk dat iedere 3 jaar herhaling plaats vindt.

Als opleider hoef je je niet aan te melden. De VBNE doet geen accreditatie voor opleidingen, organiseert geen trainingen/biedt die niet aan en koopt ze niet in. Je kunt als opleidingsaanbieder zelf een aanbod verzorgen dat beantwoordt aan de eisen voor het NKC. Deze eisen zijn afgeleid van de richtlijn praktijkopleidingen en nader uitgewerkt en opgenomen in de eindtermen van het examendocument. De examens voor het NKC sluiten daarbij aan. Alle opleiders/aanbieders kunnen deelnemers aan hun opleidingen aanmelden voor deelname aan de NKC examens bij de daarvoor geaccrediteerde exameninstellingen. Bureau Erkenningen beheert zowel de examens als de accreditatie van exameninstelling en examinator en bewaakt de kwaliteit daarvan.